Samsun Çocuk Diş Doktoru Uzman Diş Hekimi İbrahim Şimşek Samsun’da Çocuk Diş Sağlığı ve Tedavileri hakkında en çok sorulan sorular için sizin için cevapladı.
Bebeğimi ilk ne zaman diş hekimine götürmeliyim?
Bebeğinizin ilk diş hekimi ziyareti süt dişleri sürmeye başladığında olmalıdır. Bu ziyaret sırasında diş hekiminiz bebeğinizin ağız ve diş bakımı hakkında gerekli bilgileri sizlerle paylaşacaktır.
Bebeğimin dişlerinin temizlemeye ne zaman başlamalıyım?
Bebeğinizin dişlerini, sürmeye başladığı andan itibaren her beslenmeden sonra temizlemelisiniz. Bu işlemi yaparken bir gazlı bez veya yumuşak ve ufak başlı bir diş fırçası kullanabilirsiniz. Diş macunu kullanımı hakkında hekiminiz, bebeğinizin beslenme alışkanlıkları ve diş sağlığına göre sizi bilgilendirecektir.
Erken çocukluk çağı çürüğü (biberon çürüğü) nedir, nasıl oluşur?
- Bebeklerin daha rahat uykuya dalması için sürdürülen gece beslenmeleri(biberon, anne sütü…)’nin ardından, diş üzerinde biriken ve uyku sırasında temizlenemeyen artıklar bakteri oluşumuna ve en nihayetinde de dişlerde büyük harabiyetle birlikte biberon çürüğüne neden olmaktadır.
- Uyku esnasında mama, süt veya şekerli içeceklerle beslenme,
- Ortak kaşık veya emzik kullanımı,
- Dudaktan öpmek,
- Annenin veya bakıcının tükürüğü ile temas edilmesi,
- erken çocukluk çağı çürüğü oluşumu ile ilişkilidir. Bu çürüklerin oluşmasını önlemek için beslenme alışkanlıkları düzenlenmeli, süt tüketiminin ardından ağız ve diş temizliğini sağlamak için mutlaka su içirilmelidir. Buna ek olarak yumuşak bir bez yardımıyla bebeklerin dişleri düzenli bir şekilde temizlenmelidir.
Uzun süreli emzik kullanımı ve parmak emme alışkanlığı diş yapısının bozulmasına neden olur mu?
Uzun süreli emzik kullanımı diş diziliminin olumsuz etkilenmesine ve konuşma bozukluklarına neden olabilir. Parmak emme alışkanlığı, derin damak oluşumu, konuşma bozukluğu ve üst ön dişlerin daha çok öne çıkması ve alt ön dişlerin arkaya doğru kaymasına neden olur. Bu iki alışkanlık hem süt dişlerinin hem de daimi dişlerin yapısını olumsuz etkileyeceği için en kısa sürede bu alışkanlıkların bırakılması ve hali hazırda oluşmuş bozuklukların düzeltilmesi amacıyla pedagogdan ve pedodontistten destek alınması gerekmektedir.
Çocuklarda karşılaşılan çürüklerde hangi tedaviler uygulanır?
Süt dişlerinde görülen çürüklerde de yetişkinlere uygulanan dolgu, kanal tedavisi ve çekim işlemleri uygulanabilir. Dişteki çürüğün durumu, alttan gelecek daimi dişin sağlığı ve çocuğunuzun yapılması gereken tedavilere uyumu göz önünde bulundurularak hekiminiz çocuğunuza uygun tedavi konusunda sizinle birlikte karar verecektir. Süt dişleri, daimi dişlere rehber görevi gördükleri için süt dişinin çekilmesi yaşanılan sağlık sorunlarında en son tercih edilen tedavi yöntemidir. Konusunda uzman bir pedodonistin ayrıntılı tetkikinin ardından eğer mevcutta bulunan süt dişi daimi dişin sağlığı için bir tehdit oluşturuyorsa süt dişinin çekimi ve ardından daimi dişin yerini korumak amacıyla yer tutucu planlaması yapılmalıdır.
Çocuklarda dişleri etkileyen travma sonrasında ne yapılmalıdır?
Dişlerde veya yumuşak dokuda hasara sebep olan travmalardan sonra en kısa sürede bir diş hekimine, mümkünse bir pedodontiste başvurulmalıdır. Özellikle dişin yerinden çıktığı ya da kırıldığı durumlarda diş hekimine ulaşma süresi oldukça önemlidir. Böyle bir durumda kırılan veya yerinden çıkan dişin süt içerisinde saklanarak hekime ulaştırılması yapılacak tedavi başarısını çoğu durumda artırmaktadır. Ebeveynlerin sakin ve açık bir şekilde hekime durumun nasıl, ne zaman ve nerede gerçekleştiğini anlatması gerekmektedir. Çocuğun genel sağlığı hakkında bilgilerin eksiksiz olarak hekime iletilmesi oldukça önemlidir.
Çocuklarda diş çürüklerini önlemek için yapılan koruyucu uygulamalar nelerdir?
- Düzenli diş hekimi kontrolü ve dişlerin düzenli olarak günde iki kez fırçalanmasına ek olarak koruyucu tedavilere (flor ve fissür örtücü uygulamaları) başvurulabilir.
- Florür; vücudumuzda kemik ve dişlerde bulunan önemli bir mineraldir.
- Çürüğe neden olan asitlere karşı dişlerin direncini artırır,
- Çürük yapıcı bakterilerin yapısını bozar ve
- Başlangıç çürüklerini durdurur.
- Çocuğunuzun yaşı, beslenme alışkanlıkları ve diş sağlığı durumu değerlendirerek alması gereken uygun flor dozunu ve diş macunundaki flora ek olarak gerekli durumlarda jel ve vernik uygulamaları hakkında bilgileri hekiminizden öğrenebilirsiniz.
- Fissür örtücü; süt ve daimi dişlerin çiğneme yüzeylerindeki fissür adı verilen girinti çıkıntıların akıcı kıvamda koruyucu bir dolgu malzemesiyle örtülenmesidir. Diş üzerinde herhangi bir aşındırma işlemi yapılmadığından ağrısız ve kısa süren bir işlemdir. Dişlerin sürdüğü ilk aylarda yapılması dişin korunması açısından oldukça önemlidir.
- Süt azı dişleri: 2-3 yaş
- Daimi birinci büyük azı dişleri: 5-7 yaş
- Daimi ikinci küçük azı dişleri: 11-13 yaş
Süt dişleri neden önemlidir?
Çocuklarda süt dişleri hem mevcut hem de gelecekteki hayat kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Sağlıklı süt dişleri estetik görüntüsüyle çocuğun mutlu ve kendine güvenli bir birey olmasına, sağlıklı bir şekilde yiyecekleri ısırmasına ve çiğnemesine, doğru ve akıcı bir şekilde konuşmasına olanak sağlar. Sağlıklı ve güçlü bir süt dişi yapısı sayesinde daimi dişler için gerekli altyapı sağlanmış olur.
Süt dişlerinin çürüme riski ile kalıcı dişlerin riski aynı mıdır?
Dişlerin çürümesine ağız ve diş çevresinde bakterilerin birikmesi neden olmaktadır. Bir çocukla yetişkin bir bireyin yaşam tarzlarını kıyasladığımızda, çocukların şeker ve karbonhidrat içerikli besinleri daha çok tüketmesi, ağız ve diş temizliğine yeterince özen göstermemesi süt dişlerinin çürümeye daha yatkın olmalarına neden olur. Bu nedenle çocukların beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi ve ağız sağlığını koruması için gerekli eğitimin verilmesi ve düzenli bir biçimde çocuk diş hekimine kontrol muayenesinin yaptırılması oldukça önemlidir.
Çocuklarda diş çekimi ne gibi durumlarda yapılmaktadır?
Süt dişleri, daimi dişlere rehber görevi gördükleri için süt dişinin çekilmesi yaşanılan sağlık sorunlarında en son tercih edilen tedavi yöntemidir. Konusunda uzman bir pedodonistin ayrıntılı tetkikinin ardından eğer mevcutta bulunan süt dişi daimi dişin sağlığı için bir tehdit oluşturuyorsa süt dişinin çekimi tercih edilmektedir.
Kalıcı dişlerin süt dişleri düşmeden çıkması durumunda neler yapılmalıdır?
Daimi dişlerin henüz süt dişleri düşmeden çıkması, süt dişlerinin düşme sürecini yavaşlatabilir ve diş dizilimini olumsuz etkileyebilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında bir pedodontiste ve endodontiste başvurulması, gerekli ise süt dişinin çekilmesi ve diş dizilimini düzenlemek için ortodonti tedavisinin başlaması sağlanmalıdır.
Çocuğumun daimi dişlerinde çapraşıklık olmaması için ortodontik muayenesi ne zaman yapılmalıdır?
7-8 yaş civarında çocuğunuzun ilk ortodontik kontrolleri yapılmalıdır. Böylece olası problemler önceden teşhis edilip olası tedaviler hakkında bilgilendirilebilirsiniz. Daha öncesinde var olan farklı durumlarda ise pedodontistiniz sizi daha erken yaşlarda ortodontiste yönlendirebilir.
Bebeğimin dişlerinin temizlemeye ne zaman başlamalıyım?
Bebeğinizin dişlerini, sürmeye başladığı andan itibaren her beslenmeden sonra temizlemelisiniz. Bu işlemi yaparken bir gazlı bez veya yumuşak ve ufak başlı bir diş fırçası kullanabilirsiniz. Diş macunu kullanımı hakkında hekiminiz, bebeğinizin beslenme alışkanlıkları ve diş sağlığına göre sizi bilgilendirecektir.
Çocuklarda günlük diş bakımı nasıl olmalıdır?
Çocukların ilk dişleri sürdükten itibaren gazlı bir bezle temizleme işlemi yapılmalıdır. Sonrasında küçük başlı, yumuşak kıllı bir diş fırçasıyla tükürme alışkanlığı oluşana kadar (2-3 yaş) günde iki kez macunsuz fırçalamak oldukça yararlı olacaktır. 4 yaşından itibaren uygun dozda florlu diş macunu ile fırçalama devam ettirilmelidir.